“Door het nauwkeurig in kaart brengen van de teelt, klimaat en andere omstandigheden, kunnen we het ‘groene’ gevoel onderbouwen en bewuste teeltstrategieën opstellen. Deze manier van werken is de toekomst”, licht Ary de Jong, teeltmanager bij HortiTech, toe.
HortiTech is gevestigd in het World Horti Center (WHC), het epicentrum van tuinbouwontwikkelingen in Nederland. Ze bieden trainingen aan op het gebied van technologie, teeltmethoden en bedrijfsvoering. Naast theoretische kennisoverdracht wordt er veel aandacht besteed aan het toepassen en beheersen van de kennis in de praktijk. Ook leiden zij glastuinbouwprofessionals van (internationale) klanten op voor optimalisatie van de organisatie van de klant. Ary: “Een teler, akkerbouwer of veehouder, allemaal zijn het ondernemers die op zoek zijn naar de juiste omstandigheden voor hun gewas.”
Inzet van sensoren
Voor nieuwe strategieën of technieken maakt het team van HortiTech regelmatig gebruik van het kassenonderzoekscentrum van het WHC. Pim van Adrichem, directeur HortiTech: “In 2019 zijn we gaan werken met de zuurstofsensor van Sendot om te achterhalen hoe tomaten- en paprikaplanten omgaan met zuurstof in het water. We hebben daardoor een beter beeld verkregen van het zuurstofverloop.”
Om het groeiseizoen te verlengen, wordt het korter worden van de dag door belichting teruggedrongen. De doelstelling is het jaarrond produceren, met behoud van productie en kwaliteit. “Op dit moment loopt er een onderzoek naar het effect van witte LED-verlichting op de tomaten en komkommerteelt en daarvoor maken we gebruik van de fotosynthesesensor. Met de sensoren voor zuurstof en fotosynthese is Sendot marktleider.”
Onderzoek LED-verlichting
Voor het belichten van kassen worden traditioneel SON-T lampen gebruikt. Vanwege de hogere efficiency in lichtopbrengst en de langere levensduur kan (tussen)belichting met LED ook voor de tuinbouw interessant zijn.
“De tomatenteelt is in september aangeplant en het is de bedoeling dat deze tot 1 juni blijft staan. De tomaat stond volledig in balans op 15 november, op dat moment ging de belichting 100% aan, 18 uur per dag. Daarmee begint het belichtingsseizoen, vanwege de groei van de planten en minder natuurlijk licht. We zijn gestart met 100% LED-verplichting en de maximale duur van 18 uur per dag”, vertelt Ary.
Met behulp van de fotosynthesesensor wordt de efficiency, de groei en ademhaling van de plant, gemeten aan de hand van de suikeraanmaak. Het is vanaf februari langer lichter, de zon wordt sterker en dan komt het moment van overdag dimmen van de verlichting.
“In een grote kas bepaalt de instraling van de zon, de buitentemperatuur maar ook de stroomprijs vaak wanneer de lampen uitgaan of er gaat direct 50% van het licht uit. Dat is soms te vroeg, soms te laat en wij onderzoeken of dat nauwkeuriger kan. Het is een testcase voor telers om te laten zien waar je naar moet kijken.”
Pim: “Je wilt een constant lichtniveau hebben op de plant. Door het meten van de efficiency weet je hoeveel aanvullende belichting er nodig is. Bij sterker zonlicht kun je de verlichting in de juiste mate terugschalen. Zo kun je jaarrond de productie op niveau houden en de kwaliteit bewaken.”
Licht is productie, maar als de efficiency terugzakt dan heeft het licht geen zin meer. Door data van de sensoren verkrijg je inzicht. “Veel telers produceren hun eigen energie en door slimmere belichting kunnen ze besparen, zelfs terugleveren aan het net. Naar die flexibiliteit wordt ook gezocht.”
Interpretatie op afstand
De Sendot sensoren dragen bij aan een optimale belichtingsstrategie en zorgen voor meer productie, een betere kwaliteit, een grotere efficiëntie en verbeterde duurzaamheid.
Pim: “Door deze test kunnen we inhoudelijk aangeven wat de lampen voor de telers kunnen betekenen. Hoe het werkt in de techniek, maar ook in de praktijk. De fotosynthesesensor maakt het eenvoudig voor de teler om juist te handelen. Voor ons is het mogelijk op afstand mee te kijken en de teler te begeleiden.”
Verschillende telers hebben al interesse getoond en willen meer weten van de lampen en de sensoren. De experts van HortiTech begeleiden de telers. Pim: “Door gebruik van foto’s, video’s en online gesprekken kunnen we goede ondersteuning bieden. Door de inzet van sensoren zijn we nog beter in staat om, op afstand, de lokale situatie te interpreteren.”
Inzicht teeltstrategie
Ook bij de komkommerteelt onderzoekt HortiTech de invloed van LED-verlichting. Ary: “Ze zijn al in oktober geplant, we hebben veel moeten bijsturen en hebben daardoor al veel geleerd. Met de data van de sensoren konden we onderbouwen dat veel langer doorbelichten mogelijk was; de plant vond het nog steeds leuk. Ik zie altijd veel met mijn ‘groene ogen’ en heb ervaren dat even afwachten je meer oplevert. Het gevoel bij een teler is vaak juist, alleen de verandering is niet altijd de juiste.”
De sensoren zijn gekoppeld aan het 30Mhz dataplatform. Pim: “Met de combinatie 30Mhz en Sendot sensoren zorgen we ervoor dat we altijd inzage hebben in de actuele situatie. We kunnen grafieken en rapportages direct downloaden. Sendot heeft tijdens dit onderzoek volledig toegang tot het dasboard en alle sensordata.” Ary vervolgt:” Zo leren we van elkaar hoe we de data interpreteren en op welke manier we dit voor de gebruikers het beste kunnen weergeven. Een echte win-win situatie.”
Het nieuwe telen: door data van sensoren
Ary: “Sensoren zijn niet meer weg te denken, dit is de toekomst. Kwekerijen worden groter, groene vingers worden schaarser en fysiek contact wordt beperkt vanwege het risico op ziektes. In de tuinbouw streven we naar een optimale temperatuur, vocht- en lichtlijn en sensoren brengen deze wijsheid.” “Van het aanpassen op alleen gevoel, naar aanpassen op gevoel met onderbouwing. Niet alleen handelen naar de conditie van de plant, maar ook op de efficiëntie. Dat is wennen voor telers die gewend zijn direct te reageren op wat ze zien. Dit is het nieuwe telen, sluit Pim af.”
